استنلس استیل یک نوع فولاد ضد زنگ با مقاومت بالا است . یکی از عناصر کلیدی آن کروم است که مقدار آن از 10 تا 30 درصد می تواند متغیر باشد و همین امر باعث به وجود آمدن گریدهای مختلفی از استنلس استیل می شود . ترکیب کربن با کروم باعث ایجاد مقاومت استنلس استیل در برابر گرما می شود . برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی در محیط های خاص و هم چنین جهت افزایش مقاومت در برابر اکسیداسیون درترکیب آن ها ازعناصری مانند نیکل ، مولیبدن ، تیتانیوم ، آلومینیوم ، مس ، گوگرد ، فسفر ، سلنیوم استفاده می شود که هر کدام ویژگی های خاصی را به استنلس استیل می بخشند . به صورت خلاصه ویژگی های استنلس استیل ، شکل پذیری عالی ، مقاوم در برابر پوسته شدن ، مقاوم در برابر اکسایش و خزش در دمای بالا ، چقرمگی زیاد در دمای اتاق و دمای پایین است . به همین دلیل در ساخت تجهیزات آشپزخانه های صنعتی هتل ها ، رستوران ها ، بیمارستان ها و هم چنین در مصارف پزشکی و صنعتی کاربرد زیادی دارند .
یکی از دلایل اصلی استفاده از استنلس استیل 304 ، با دوام و ضد زنگ بودن آن ها در شرایط محیطی مرطوب است . مقدار نیکل و کروم موجود در این سری 8% و 18% است . وجود این عناصر باعث خاصیت ضد زنگی استنلس استیل می شود . کربن موجود در آن نیز کمتر از 0/08 % است که باعث کاهش خاصیت آهنربایی در استنلس استیل می شود . استنلس استیل های سری 304 یکی از پر مصرف ترین نوع استیل می باشند .
مقدار کروم موجود در این گرید 18% و میزان نیکل 12% است . افزایش نیکل و هم چنین دارا بودن 3% عنصر مولیبدن در این سری نسبت به سری 304 باعث افزایش مقاومت در قبال خوردگی شیاری و حفره دار شدن می شود به همین دلیل برای محیط های اسیدی و نمکی گزینه ی بهتری خواهد بود . از اینرو برای استفاده در آزمایشگاه ها و صنایع پزشکی بسیار پرکاربرد است .
این گرید از استیل به فولادهای نسوز معروف هستند و از نظر مقاومت در برابر خوردگی بین سری 316 و 304 است . عناصر نیکل و کروم موجود در آن از سری 304 بالاتر است به همین دلیل نسبت به این سری در دماهای بالا مقاومتر است و به دلیل اینکه فاقد عنصر مولیبدن است نسبت به سری 316 از مقاومت کمتری برخوردار است .
سری 310 استنلس استیل مانند گرید 309 یک نوع فولاد نسوز می باشد و برای کاربردهایی با درجه حرارت بالا مناسب است . مقدار کروم و نیکل نسبتا بالای این سری باعث افزایش مقاومت آن ها در دمای بالا و قابلیت جوش پذیری بالای آن ها شده است .
استنلس استیل 430 در محیط با شرایط خوردندگی کم و میزان دمای متوسط دارای مقاومت است . این سری فاقد نیکل و مولیبدن است ، به همین دلیل از سایر نوع های استنلس استیل ارزانتر است . برای ساخت تجهیزات آشپزخانه صنعتی ، قطعات ماشین لباسشویی ، ترمیم خودرو ، تولید سقف صنعتی و پوشش دیوارو ... استفاده می شود .
گرید | توضیحات | کاربرد |
304
| آلیاژ کروم-نیکل آستنیتی | تجهیزات شیمیایی، مخازن تحت فشار، مخازن کریوژنیک، تجهیزات صنایع غذایی و لبنی |
316 | استنلس استیل آستنیتی دارای مولیبدن که مقاومت بالایی در برابر خوردگی یکنواخت، حفره دار شدن و خوردگی شیاری دارد. | تجهیزات صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، پالایش نفت، صنایع غذایی |
321 | استنلس استیل آستنیتی دارای تیتانیوم که مقاومت بالایی نسبت به خوردگی بین دانه ای دارد. | مبدل حرارتی، تجهیزات صنایع شیمیایی |
309 | استنلس استیل آستنیتی با کروم و نیکل بالا جهت مقاومت در دماهای بالا | صنایع پتروشیمی، صنایع عملیات حرارتی، صنعت سیمان، صنایع بازیافت، صنایع هوافضا |
310 | استنلس استیل آستنیتی با کروم و نیکل بالاتر از 309 جهت مقاومت در دماهای بالاتر | صنایع پتروشیمی، صنایع عملیات حرارتی، صنعت سیمان |
410 | استنلس استیل مارتنزیتی دارای مقاومت به خوردگی همراه با مقاومت به سایش | صنایع پالایش نفت |
410s | ورژن کم کربن و غیر قابل عملیات حرارتی استیل 410 با ساختار فریتی | صنایع پتروشیمی، صنایع عملیات حرارتی |
420 | استنلس استیل مارتنزیتی | ابزار جراحی، تیغه چاقو |
430 | استنلس استیل فریتی | لوازم برقی مانند آستر ماشین لباسشویی و ظرفشویی، کاربردهای تزئینی و دکوری |
431 | استنلس استیل مارتنزیتی دارای سختی و استحکام بالا، مقاومت به خوردگی و چقرمگی خوب | اجزای تحت تنش هواپیما |
440B | استنلس استیل مارتنزیتی | تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی |
2304 | استنلس استیل دوپلکس با کروم بالا و نیکل پایین که استحکام و مقاومت به خوردگی تنشی بالایی نسبت به استنلس استیل آستنیتی 316/304 دارد. | صنایع غذایی، کاغذ و دارویی |
2205 | استنلس استیل دوپلکس با کروم بالا و نیکل متوسط که استحکام و مقاومت به خوردگی بالایی نسبت به انواع خوردگی یکنواخت، موضعی و تحت تنش در مقایسه با استنلس استیل آستینیتی 316 دارد. | تجهیزات نفت و گاز، مبدل های حرارتی، مخازن صنایع شیمیایی |
2507 | استنلس استیل سوپر دوپلکس با استحکام و مقاومت به خوردگی عالی در فرآیندهای شیمیایی، پتروشیمی و محیط های دریایی | تجهیزات نفت و گاز، مبدل های حرارتی، مخازن صنایع شیمیایی |
17-4ph | استنلس استیل رسوب سختی شونده با استحکام و سختی بالا | هوافضا، صنایع کاغذ، اتصالات، صنایع غذایی |
جدول خواص مکانیکی استنلس استیل ( فولادهای ضد زنگ و نسوز ) در حالت آنیل
AIS | DIN | سختی | استحکام کششی (MPa)UTS | استحکام تسلیم (MPa)YS | ازدیاد طول Elongation (% in 2 inch) | مقاومت حرارتی (C) |
310 | 1.4841 | 217HB | 550 | 245 | 45 | 1200 |
310s | 1.4845 | 217HB | 550 | 245 | 45 | 1100 |
309 | 1.4828 | 202HB | 586 | 310 | 50 | 1000 |
321 | 1.4541 | 217HB | 515 | 205 | 40 | 800 |
304 | 1.4301 | 82RB | 621 | 290 | 58 | |
316 | 1.4401 | 79RB | 579 | 290 | 50 | |
410 | 1.4006 | 96RB | 510 | 290 | 34 | |
410S | 1.4000 | 75RB | 444 | 290 | 33 | |
440B | 1.4112 | 269HB | 758 | 448 | 14 | |
431 | 1.4057 | 285HB | 862 | 655 | 20 | |
420 | 1.4034 | 196HB | 650 | 350 | 25 | |
430 | 1.4016 | 160HB | 530 | 360 | 25 | |
2205 | 1.4462 | 290HB | 620 | 448 | 25 |
4 دلیل اصلی برای استفاده از استنلس استیل :
استنلس استیل بسیار با دوام است هم چنین در برابر زنگ زدگی و لکه نیز مقاوم است و دارای زیبایی بصری برای مدت طولانی است .
این نوع استیل به دلیل اینکه متخلخل نیست فضایی برای تجمع و رشد باکتری و میکروب ها ندارد و از این نظر مورد تایید کارشناسان بهداشت مواد غذایی است .
تجهیزات پخت و پزی که از استنلس استیل ساخته می شوند بر اثر استفاده از ادویه جات مختلف ، واکنشی نشان نمی دهند و با مواد غذایی ترکیب نمی شوند از این جهت بر طعم غذا اصلا تاثیر نمی گذارند .
استنلس استیل که یک فولاد ضد زنگ است بسیار در مقابل گرما مقاوم است و اصلا تراشه و کرک نمی شود . تحمل این استیل در برابر شکستن و خرد شدن نیز زیاد می باشد.